Tajemnice Państwa Środka od wieków fascynowały Europejczyków. Wyprawę w świat chińskiej porcelany, jej użytkowych i symbolicznych walorów, stanowi ekspozycja prezentująca około 200 oryginalnych wyrobów.

Liczne wazy, wazony, czajniki oraz figury reprezentują najbardziej charakterystyczne zjawiska, rodzaje i kierunki rozwoju szlachetnej sztuki porcelany. Obrazują etapy rozwoju technik zdobienia, zmian i udoskonaleń wprowadzonych w różnych okresach historycznych przez tysiąc lat – od czasów panowania kolejnych dynastii, aż do obecnych rządów ChRL.

Porcelana od wieków posiadała w Chinach wyjątkowe znaczenie. Produkowana była zarówno na potrzeby dworu cesarskiego i do celów ceremonialnych lub kultowych, ale również dla gospodarstw domowych, do codziennego użytku. Często ze względu na swoją wartość stanowiła swego rodzaju dworską walutę służącą do kupowania stanowisk w administracji państwowej. Porcelana znalazła też zastosowanie w świecie muzyki. Podania mówią, że chiński muzyk - zachwycony pięknem wyrobów porcelanowych - odkrył ich wartości muzyczne, gdy trącił bambusową pałeczką jeden z nich, a ten odpowiedział wspaniałym i czystym brzmieniem (tylko porcelana najwyższej jakości wydaje czysty i donośny dźwięk).

Dzięki tak powszechnemu wykorzystaniu porcelany na terenie Chin powstały wielkie ośrodki produkcji naczyń porcelanowych, wśród których najsławniejszy był Jingdezhen, który za panowania Dynastii Yuan zdobył tytuł Chińskiej Stolicy Porcelany. Właśnie z Jingdezhen pochodzi większość dzieł prezentowanych na wystawie.

Z pewnością wyroby chińskich ceramików i dekoratorów-malarzy przepełnione są czymś, co możemy nazwać "chińskim duchem". Sami artyści, opisując proces tworzenia, mówią, że w każdym załamaniu formy, każdej namalowanej kresce zamknięta jest energia - energia twórcy, energia ruchu narzędzia, a także energia otaczającego świata. Wystarczy tylko zbliżyć się do naczynia, popatrzeć na nie przez chwilę, pobyć z nim, żeby ją odczuć. Wystawa Historia porcelany chińskiej od X wieku do czasów współczesnych jest tą energią przepełniona.

Dyrektor Lucyna Mizera obiecuje kolejne spotkania z Orientem w stalowowolskim Muzeum: pod koniec roku planowana jest wystawa kimon japońskich: Piękno i tradycja. Kolekcja kimon Kodaimaru i Rodziny Yamanaka.

Mówi koordynator wystawy „Historia porcelany chińskiej" w Muzeum Regionalnym w Stalowej Woli, etnolog, Michał Majowicz: " Uzupełnieniem wystawy jest film, odkrywający tajemnice produkcji chińskiej porcelany będą również multimedialne prezentacje, ukazujące świat chińskiej kultury i techniki. W czasach powszechnej fascynacji egzotyką Wschodu, wystawa odpowiada na potrzebę poznania tej skomplikowanej problematyki, postrzeganej zazwyczaj powierzchownie i stereotypowo.

Ekspozycji towarzyszy oryginalnie wydany katalog, zawierający przekrojowe opracowanie historii wytwórstwa i rozwoju porcelany w Chinach na przestrzeni 1000 lat. Organizatorem wystawy jest Polsko-Chińska Fundacja Promocja Kultury i Sztuki DONG FENG.

weekend z kulturą chińską

W trakcie trwania wystawy odbędzie się weekend z kulturą chińską (10-11.02), obejmujący m.in. wykłady, projekcje filmowe, a także ceremonię parzenia herbaty, warsztaty chińskiej kaligrafii. Warsztaty poprowadzą sinolodzy.

program

Sobota, 10.02, godz. 16-19

- Historia wytwarzania porcelany w Chinach.
Wykład poprowadzi kurator wystawy, historyk sztuki, Agnieszka Szpala
- Projekcja filmów o sztuce i kulturze Chin

Niedziela, 11.02, godz. 13-17
- Ceremonia parzenia herbaty z wykorzystaniem autentycznych chińskich akcesoriów i strojów
pokaz poprowadzi Wei-Yun Lin (Tajwan)
- Pokaz i warsztaty kaligrafii chińskiej przy użyciu tradycyjnych narzędzi
pokaz poprowadzi Wei-Yun Lin (Tajwan)

Celem ceremonii parzenia i picia herbaty jest oczyszczenie duszy i osiągnięcie harmonii ze światem i przyrodą. Celem sztuki herbaty jest również dążenie do piękna. Szczególną uwagę zwraca się na dobór odpowiednich naczyń, które powinny mieć harmonijne i proporcjonalne kształty i być wygodne w użyciu oraz na znalezienie najlepszego miejsca na odbycie herbacianego misterium. Elementy otoczenia przyrodniczego, takie jak delikatna bryza, światło księżyca, zapach sosnowego lasu, bambusowy park czy widok na ośnieżone wzgórza, ale również nienaganny wystrój pomieszczenia są niezmiernie ważne dla stworzenia odpowiedniego nastroju podczas magicznego obrządku herbacianego. Rytuał picia herbaty jest swego rodzaju medytacją, która pomaga oderwać się od trosk codziennego życia, myśli o przeszłości i przyszłości, ale również wpływa na zdrowie naszej duszy i ciała, kształtowanie charakteru, moralności oraz podtrzymywanie kontaktów międzyludzkich. Praktyczną znajomość skomplikowanego ceremoniału musiała tez posiąść każda kobieta z wyższych sfer, zwiększało to bowiem jej atrakcyjność jako kandydatki na żonę.

W sztuce pisma chińskiego niezwykłą rolę odgrywają narzędzia pracy. Każde z nich dobierane jest przez artystę z niezwykłą starannością, wcześniej będąc wytworzone z wielką pieczołowitością przez rzemieślników. W kulturze chińskiej, skoncentrowanej wokół pisma, narzędzia do kaligrafii nazywane są symbolicznie „czterema skarbami". Znana chińska sentencja mówi: "Obraz powstaje z tuszu, tusz jest prowadzony pędzlem, tym zaś kieruje przegub ręki, a przegubem kieruje serce". Opowieść o narzędziach potrzebnych do tworzenia kaligrafii i klasycznego malarstwa chińskiego nie jest jedynie historią martwych przedmiotów. By w pełni zrozumieć wagę narzędzi kaligraficznych w kulturze Dalekiego Wschodu, trzeba nieustannie pamiętać, że na końcu drogi jest zawsze mądrość i cnota.