Na stalowowolskim cmentarzu komunalnym spoczywa dwoje uczestników Powstania Warszawskiego:

Zbigniew Stagun ps. „Billy” był żołnierzem kompanii batalionu „Karpaty”, pułku „Baszta” Armii Krajowej, który w chwili wybuchu Powstania znajdował się na terenie warszawskiej Woli.

Waleria Ambroziewicz-Pluta ps. „Czapla” działała jako sanitariuszka IV Zgrupowania AK „Gurt”.

Po zakończeniu II wojny światowej los rzucił oboje do Stalowej Woli. Jeżeli ciekawi Was ich historia, obejrzyjcie nasz klik -> FILM <- klik

Na cmentarzu w Zaleszanach pochowany został Dominik Horodyński, podczas Powstania Warszawskiego adiutant gen. Jana Mazurkiewicza, dowódcy zgrupowania. 30 sierpnia 1944 roku otrzymał rozkaz przekazania informacji dowódcy Zgrupowania „Kampinos” majorowi „Okoniowi”. Przedostał się kanałami na Żoliborz, a stamtąd do Kampinosu.

Bracia Dominika, Andrzej i Zbigniew, polegli w akcji „Pawiak”, pochowano ich w Warszawie. Tablica ich pamięci znajduje się przy rodzinnym domu, na terenie parku Horodyńskich w Zbydniowie.

W Powstaniu Warszawskim zginęli ludzie związani ze Stalową Wolą:

Krystyna Bełżyńska, łączniczka Komendy Głównej AK w oddziale dyspozycyjnym Kedywu por. Romana Kiźnego „Pola”. Brała czynny udział w akcjach bojowych, m.in. akcji „Góral” 12 sierpnia 1943 r.; zginęła 19 września 1944 roku podczas przekraczania Wisły. Jej mąż, Stanisław Bełżyński ps. „Kret”, działał w Kedywie w obwodzie niżańskim, gdzie m.in. kierował dywersją. Zginął podczas głośnej akcji likwidacji rozwadowskiej „Górki” w maju 1944 roku.

Stanisław Eski działał w konspiracji AK, był wyższym urzędnikiem w Zakładach Południowych, kierownikiem zarządu wytworów.

Stanisław Matliński, urzędnik w Zakładach Południowych, do Warszawy wyjechał, by uniknąć grożącego mu aresztowania. Został rozstrzelany podczas Powstania.

Ksiądz Gustaw Nachajski pochodził z Ulanowa, działał w Zarządzie Głównym NOW, był założycielem struktur NOW w Centralnym Okręgu Przemysłowym podczas niemieckiej okupacji; został rozstrzelany w Warszawie 2 sierpnia jako Tadeusz Tomicki.

Ryszard Śliżyński ps. „Skowron” pracował jako konstruktor budowlany przy budowie Zakładów Południowych; podporucznik rezerwy, był jednym z organizatorów ZWZ w Stalowej Woli, zastępcą komendanta obw. niżańskiego, po aresztowaniu Kazimierza Pilata ps. „Zaremba” przejął obowiązki komendanta. W grudniu 1943 r. został aresztowany przez gestapo i umieszczony w szpitalu (budynek szkoły PSP 1). Został odbity podczas głośnej akcji rozwadowskiego Kedywu przeprowadzonej 8 grudnia 1943 r.. W kwietniu 1944 r. wyjechał do Warszawy w obawie przed aresztowaniem. Walczył w Powstaniu Warszawskim, zmarł 13 października 1944 r. wskutek ran odniesionych w ostrzale artyleryjskim.

W powiecie stalowowolskim znajdziemy również upamiętnienie poległych w Powstaniu, a związanych z tą ziemią. W przedsionku kościoła parafialnego w Zaklikowie widnieje kamienna tablica, która wspomina mających tu korzenie rodzinne braci, uczniów gimnazjum Marianów w Warszawie – Zbigniewa i Konrada Chrzanowskich. 14-letni Zbyszek (ps. „Wilk”) był harcerzem, żołnierzem 438. plutonu, poległ na początku Powstania, 2 sierpnia, a jego brat, 17-letni Konrad walczył w Szarych Szeregach w batalionie Zośka. Zaginął podczas walk.

Cześć ich pamięci!