Mumie, hieroglify, piramidy, skarabeusze… Chyba każdy rozumie znaczenie tych pojęć. Ale czy wiecie, ilu bogów mieli starożytni Egipcjanie? Dlaczego budowali tak okazałe grobowce swoim władcom? Dlaczego mumifikowali swoich zmarłych, ale też zwierzęta?

Egipcjanie czuli bardzo silne związki z naturą, a otaczająca ich przyroda wpływała na ich postrzeganie świata i wyobrażenia o zaświatach, towarzyszyła im na różne sposoby w życiu codziennym i była źródłem inspiracji w sztuce. Niezwykłe cechy zwierząt – szybkość, zwinność, siła, zabójczy jad, świetny wzrok, umiejętność latania – czyniły z nich istoty bliskie bogom. Nie znaczy to, że Egipcjanie czcili zwierzęta jako takie – polowali przecież na nie i hodowali do różnych celów, również konsumpcyjnych – ale uważali, że poprzez ich ponadludzkie zdolności objawia się w nich pierwiastek boski. Niektóre zwierzęta uważane były więc za przedstawicieli bogów na ziemi.

Związki bogów ze zwierzętami pokazywane były w sztuce poprzez szczególnie charakterystyczny dla Egiptu sposób łączenia postaci ludzkiej ze zwierzęcą głową lub – rzadziej – odwrotnie. Bóstwa o cechach zwierzęcych pojawiają się zarówno na ścianach świątyń jak i na obiektach wotywnych i grobowych. Stele, sarkofagi, urny i skrzynki kanopskie dekorowane były malowanymi wyobrażeniami bóstw związanych z wierzeniami grobowymi i z opieką nad zmarłymi – stąd częste wizerunki bogiń z rozpostartymi opiekuńczo skrzydłami, a także przedstawienia Czterech Synów Horusa, którzy mieli w swojej pieczy zmumifikowane wnętrzności zmarłych.

Wystawa przybliży znaczenie, jakie miały zwierzęta dla starożytnych Egipcjan. Temat ten ujęty będzie wieloaspektowo: zaprezentowane zostaną zwierzęta jako formy bóstw, jako wota, jako ofiary. Podkreślona zostanie ich rola w sztuce i w piśmie hieroglificznym. W ramach wystawy pokazane zostaną rzeźby, figurki i mumie zwierzęce, figurki bóstw o formie częściowo zwierzęcej, amulety, a także obiekty pokryte pismem hieroglificznym i dekorowane wyobrażeniami zwierząt.

Wystawa ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie

kurator dr Monika Dolińska (Muzeum Narodowe w Warszawie)

Koordynacja wystawy: Monika Kuraś, współpraca  Magdalena Kołtunowicz, Beata Trybuła (Muzeum Regionalne w Stalowej Woli)