Sztuka w mundurze. Krakowski Oddział Grobów Wojennych 1915–1918
15.01-16.03.2023, miejsce ekspozycji: Galeria Malarstwa Alfonsa Karpińskiego, ul. Rozwadowska 12, Stalowa Wola
Wystawa prezentować będzie dorobek artystów związanych z odziałem Grobów Wojennych w Krakowie (Kriegsgräberabteilung Krakau, w skrócie KGA). Działający w latach 1915–1918 Oddział, zajmował się porządkowaniem pól bitewnych Galicji po walkach zimy 1914 i ofensywy gorlickiej 1915 oraz budową cmentarzy na tym obszarze.
W siedzibie KGA na Wawelu pracowały artystyczne sławy z różnych krańców Europy, architekci: Dušan Jurkovič, Gustaw Ludwig, Emil Ladewig, Gustav Rossmann, Siegfried Haller i Hans Mayr oraz rzeźbiarze Jan Szczepkowski, Heinrich Scholz, Franz Mazura. W Oddziale Grobów Wojennych tworzyli także malarze Wojciech Kossak, Henryk Uziembło, Franz Poledne oraz urodzony w Rozwadowie Alfons Karpiński. Oscylując pomiędzy secesją a modernizmem, twórcy ci nie tylko realizowali austriacko-pruskie wzorce artystyczno-kulturowe, lecz także rozwijali oryginalne style narodowe i własne gusta estetyczne.
Wystawa przybliżać będzie sposób pracy Oddziału, pierwotne plany, mapy topograficzne, fotografie z czasów tworzenia założeń cmentarnych, a także ocalałe obiekty: krzyże i plakiety pozyskane podczas remontów cmentarzy.
Ważnym elementem wystawy, jednocześnie jej kontrapunktem, będzie zaprezentowanie sylwetek styryjskiego malarza i grafika Franza Hofera (1885-1915) oraz Maxa Frieda, architekta rozwadowskiego cmentarza. Plansze oraz eksponaty zostaną dopełnione o istotny element – pierwsze wydanie dzieła Rudolfa Brocha i Hansa Haupmanna Die Westgalizischen Heldengräber aus den Jahren des Weltkrieges 1914–1915 [Zachodniogalicyjskie groby bohaterów z lat wojny światowej 1914–1915], które opisuje działania Oddziału.
Idea i kuratorstwo wystawy: dr Agnieszka Partridge
Współkuratorstwo: dr Beata Nykiel
Koordynacja z ramienia MR: Wioletta Nawrocka
Podpis do ilustracji:
Niezidentyfikowany artysta (prawdop. Leo Perlberger, 1890-1935) podczas pleneru na dziedzińcu wawelskim, fot. ok. 1916, własność prywatna
