Galeria Malarstwa Alfonsa Karpińskiego

  • data:
  • kurator:
  • inne:
  • nieco dłuższy tekst:
  • Drukuj
  • E-mail

Scenariusz ekspozycji jest zbudowany w oparciu o kolekcję dzieł artysty z Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli, uzupełniają go prace ze zbiorów prywatnych oraz innych muzeów.

Na ekspozycji znalazło się 78 prac artysty, aż 67 prac pochodzi ze zbiorów Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli, pozostałe 11 to depozyty i wypożyczenia. Łącznie prezentujemy 33 obrazy olejne, 36 rysunków, 2 grafiki, 5 akwareli i 2 pastele. 

Dla Karpińskiego istotne były trzy miejsca – miasta, z którymi w rozmaity sposób był związany: Rozwadów, miejsce urodzenia (i symbolicznego powrotu poprzez otwarcie stałej ekspozycji), Kraków – miejsce studiów i wieloletniej działalności oraz Paryż – miejsce powstania najważniejszych dzieł malarza. Natomiast w widzianym z perspektywy XXI wieku artystycznym oeuvre Karpińskiego dominują niezmiennie dwa wątki: studia i portrety kobiet oraz nastrojowe martwe natury. Dlatego też to wokół nich zbudowana jest narracja wystawy.

I tak w siedmiu wzajemnie przenikających się przestrzeniach problemowych zostały zaprezentowane te właśnie wybrane, charakterystyczne dla życia i twórczości Alfonsa Karpińskiego miejsca i wątki: I. Stacja Rozwadów, II. Warsztat, III. Kraków: Młoda Polska, IV. Paryż – w kręgu japońskich inspiracji, V. Kobieta, VI. Martwa natura, wystawę zamyka VII. Aneks ukazujący działalność Karpińskiego w Oddziale Grobów Wojennych podczas I wojny światowej.

W galerii oprócz tradycyjnej ekspozycji pokazujemy dzięki nowym technologiom wybrane prace malarza i mamy możliwość wysłuchania wspomnień artysty. Ponadto w przestrzeni galeryjnej zaaran­żowano wnętrze pracowni artysty.

I. STACJA ROZWADÓW

Ekspozycję otwiera przestrzeń prezentująca Rozwadów – miejsce urodzenia Karpińskiego, miejsce jego muzeum.

Rozwadów, Wadowice, Jordanów to moje dzieciństwo. Świat w tych czasach (1875–1885) zabity deskami. […] Pamiętam w domu jedno pismo, zdaje się „Świat”, na ścianach mieszkania rodziców dwa „landszafty” i dwa portrety dziadków, pamiątki rodzinne, a nie dzieła sztuki. […] Odcięcie na głębokiej prowincji wytwarza w tym środowisku wszelki brak zainteresowań artystycznych (Wspomnienia, s. 1).

Tytuł nawiązuje i odsyła do wystawy stałej w Muzeum Regionalnym Stacja Rozwadów. Między Lwowem a Krakowem.

II. WARSZTAT / EDUKACJA ARTYSTYCZNA

Kraków, Monachium, Wiedeń

Artysta studiował stosunkowo długo, w różnych ośrodkach – w Krakowie, Monachium, Wiedniu – gdzie zdobył staranne, akademickie wykształcenie. Zachowały się studia akademickie Karpińskiego z wiedeńskiej akademii z roku 1906. To świadczą o znakomitym, realistycznym warsztacie artysty.

Krótkie wprowadzenie dotyczące zasad kształcenie w dziewiętnastowiecznej akademii (przede wszystkim studium żywego modela w różnych pozach).

Kolejne, wzajemnie przenikające się przestrzenie, przedstawiają dwa niezwykłe miejsca: Kraków i Paryż oraz dzieła z nimi związane.

III. KRAKÓW: MŁODA POLSKA

Karpiński współtworzył fenomen Młodej Polski, czynnie i intensywnie uczestniczył w życiu kulturalnym Krakowa; uległ zarówno symbolizmowi końca XIX wieku, jak i fascynacji folklorem podkrakowskim.

Jama Michalika i Zielony Balonik

Alfons Karpiński był częstym gościem Jamy Michalika, najsłynniejszej kawiarni artystycznej, gdzie spotykała się krakowska cyganeria; czynnie uczestniczył w działalności kabaretu Zielony Balonik.

IV. PARYŻ – W KRĘGU JAPOŃSKICH INSPIRACJI / KOBIETA

fragment Wspomnień artysty:

Ówczesny Paryż był szalenie malowniczy i wobec różnorodności wrażeń bardzo artystycznie podniecający. Zabytki, wspaniałe galerie sztuki, typy nędzy ludzkiej koczującej pod mostami, typy artystów, modelek, studentów, robotników, różnej narodowości i ras. Ulice z piętrowymi omnibusami z zaprzęgiem trzech siwych koni. Restauracyjki, kawiarnie i knajpy z klientelą bezpośrednią i swobodną w zachowaniu (Wspomnienia, s. 14–15).

W widokach paryskich ulic i mostów dominują charakterystyczne dla drzeworytu japońskiego sposoby komponowania: ukazywanie fragmentu, kadru miejskiego pejzażu (Most w Paryżu, 1909), ujęcia z lotu ptaka (Cyrk w Paryżu, 1910) czy sylwetowe ujmowanie form (Ulica paryska, 1911). Podsumowaniem fascynacji sztuką japońską jest jedno z najważniejszych jego dzieł: Jane z japońską laleczką, 1909. Japonizm Karpińskiego dostrzegalny jest także w niewielkich, stenograficznych wręcz krajobrazach z Lido (1907–1908).

V. KOBIETA

Młodopolska femme fatale, paryska modelka, krakowska aktorka bądź przedstawicielka kulturalnego Krakowa z krakowskiego towarzystwa była najważniejszym tematem malarstwa Karpińskiego.

Salon

Łącznikiem pomiędzy przestrzeniami Modelka Salon jest kompozycja powstała w Paryżu, najpiękniejszy wizerunek kobiety w zbiorach Muzeum Regionalnego – Portret pani Pieńkowskiej

fragment Wspomnień:

Aktorki malowałem dla siebie, jak i zresztą inne modelki. Kilka razy malowałem Janinę Zarzycką….

W tej przestrzeni prezentujemy salonowe, mieszczańskie portrety kobiet wykonane zarówno przed I wojną światową, jak w dwudziestoleciu międzywojennym. 

Martwa natura

Karpiński zazwyczaj przedstawiał fragment wnętrza salonu z wyeksponowanym wazonem z bukietem kwiatów (żółtych i białych róż, piwonii, chryzantem, maków),  porcelaną, fortepianem, zegarem. Istotnym elementem przedstawień stają się świetlne refleksy i odbicia. „Tematem obrazów nie są jednak przedmioty lecz czas płynący zwolna w ciszy mieszczańskiej enklawy, odmierzany tykaniem zegara i opadaniem kwietnych płatków, nasycona wspomnieniami atmosfera wyizolowanego wnętrza” (Irena Kossowska). Ów szczególny nastrój Karpiński wydobywa charakterystycznym dla siebie sposobem malowania: stosuje delikatne sfumato,  zacierając kontury, wtapiając zaaranżowane rekwizyty w przestrzeń wnętrza.

VI. ANEKS – ODDZIAŁ GROBÓW WOJENNYCH

Nieznany epizod w twórczości artysty: artysta działał w zespole malarzy dokumentujących cmentarze wojenne na terenie Galicji Zachodniej. Powstają wtedy mało znane, ale dość ciekawe prace artysty. Ofensywa pod Gorlicami (Muzeum Regionalne w Stalowej Woli) niczym Fałatowski zimowy pejzaż oddziałuje smutkiem samotnego krzyża. Karpiński maluje rannych żołnierzy, szare, wojenne cmentarze i stare kapliczki. Obrazy, akwarele, rysunki – malarski szkicownik artysty jest bardzo nostalgiczny, pełen niepokoju. Ukazuje wyczucie i wrażliwość malarską na straty jakie niesie za sobą wojna.

VII. PRACOWNIA ARTYSTY

Przestrzeń zaaranżowana na pokój/pracownie artysty według archiwalnego zdjęcia pracowni Alfonsa Karpińskiego.

 

 

wystawy czasowe

Ksiądz prof. Wilhelm Gaj-Piotrowski (1924-2017). Badacz, regionalista, donator. W stulecie urodzin

29.09.2024-5.01.2025, miejsce ekspozycji Muzeum Regionalne, ul. Sandomierska 1 ...

Modna w stylu art déco

15.09.2024-16.02.2025, Wystawa Modna w stylu art déco, miejsce ekspozycji Galeria Mal ...

Lato z obrazem

Od 3.08.2024, Wystawa „Lato z obrazem”, miejsce ekspozycji Galeria Malarstwa Alfonsa Karpińskie ...

Debiutujemy! Prace adeptów Szkoły Rysunku i Malarstwa „Karpiński” z sezonu 2023/2024

[2024 WYSTAWA ARCHIWALNA] 28.07-18.08.2024, miejsce ekspozycji: Galeria Malarstwa Alfonsa Karpiński ...

Wystawa plenerowa „Podróż w nieznane z Instytutem POLONIKA”

[2024 WYSTAWA ARCHIWALNA] 14.07– 1.09.2024, Wystawa plenerowa „Podróż w nieznane z Instytutem ...

Podkarpacka ikonosfera

[2024 WYSTAWA ARCHIWALNA ] 8.07-15.09.2024, Wystawa fotografii „Podkarpacka Ikonosfera” 2023, ...

Wydarzyło się w Rozwadowie. Niemiecka obława na „Górce”

od 18.05.2024, wystawa plenerowa, miejsce ekspozycji: Rynek w Stalowej Wolii-Rozwadowie ...

Roztoczańsko-Podkarpackie Wizje Natury

[2024 WYSTAWA ARCHIWALNA]11.05-28.07.2024, Roztoczańsko-Podkarpackie Wizje Natury – wystawa fotog ...

Matematyczny pociąg

[2024 WYSTAWA ARCHIWALNA] 4.04-4.06.2024, Muzeum Centralnego Okręgu Przemysłowego w Stalowej Woli, ...

wystawy stałe

Muzeum Centralnego Okręgu Przemysłowego

www.muzeumcop.pl   Wystawa stała: CENTRALNY OKRĘG PRZEMYSŁOWY. NARODZINY INNOWACYJNEGO PRZEMYSŁU W POLSCE. ...

Stacja Rozwadów. Między Lwowem a Krakowem

Od kwietnia 2016 roku, na poddasze Zamku Lubomirskich, wróciła stała ekspozycja. Jak wygląda Rozwadów i region dolnosański w nowej odsłonie? Co zobaczymy w środku? Odkryjmy nasz region na nowo ...

Wirtualna Galeria Malarstwa Alfonsa Karpińskiego

Zapraszamy do wirtualnego spaceru po Galerii Malarstwa Alfonsa Karpińskiego ...

Galeria przez dotyk

Stałą, plenerową wystawę 24 kamiennych rzeźb, wykonali artyści z Polski i Ukrainy. ...

wystawy planowane

Kontynuując przeglądanie tej strony, akceptujesz pliki cookies. Więcej na ten temat możesz dowiedzieć się w naszej Polityce prywatności.
Zaakceptuj