Stalowa Wola 2000r.

Autorem najnowszej publikacji wydanej przez Muzeum Regionalne w ramach serii "Stalowowolskie Regionalia Muzealne" jest ks. Wilhelm Gaj –Piotrowski- etnograf, historyk, regionalista urodzony w Charzewicach, obecnie dzielnicy Stalowej Woli, który całą swoja aktywność naukową związał z rodzinną ziemią.

Książka pt. Zanim powstała Stalowa Wola stanowi monograficzne opracowanie prawie tysiącletnich dziejów wsi Pława, na terenie której od 1937 roku zaczęło wyrastać miasto Stalowa Wola. Autor przedstawia swoje hipotezy dotyczące genezy powstania tej wsi oraz zajął się także historią społeczno-gospodarczą oraz stosunkami administracyjnymi normującymi życie tutejszych mieszkańców poczynając od około 1475 roku (najwcześniejszy i zarazem wiarygodny zapis Jana Długosza dotyczący Pława) do pierwszych trzech dziesięcioleci XX wieku. Poszczególne fakty rozpatrywane są na płaszczyźnie różnorakich powiązań czasowo-przestrzennych. Natomiast wykorzystanie przekazów tradycji ludowych o charakterze etnograficznym pozwoliło na precyzyjne określenie etnicznej tożsamości kulturowej pławian w stosunku do reszty osadników dolnego Nadsania oraz pobliskich terenów lasowiackich. Część uwagi została poświęcona niektórym zagadnieniom związanym z dziejami Kościoła w Pławie oraz pierwszej parafii w Stalowej Woli.

Ponadto książka ze względu na odniesienia do historii regionu, służyć może wszystkim zainteresowanym problematyką regionalistyczną, zaś potomkom dawnych pławian przypomni ich korzenie rodowe, wywodzące się z wielowiekowych tradycji "królewskich poddanych".