40 lat minęło - Solidarnościowe początki

  • data:
  • kurator:
  • inne:
  • nieco dłuższy tekst:

W lecie 1980 roku w różnych miejscach w kraju wybuchły protesty pracowników, spowodowane podwyżkami cen, głównie mięsa i marnym zaopatrzeniem sklepów w artykuły żywnościowe. Głośno protestowano na Lubelszczyźnie, lecz najbardziej widoczną, pomimo embarga władz na przepływ wiadomości, stała się akcja strajkowa zorganizowana w Stoczni Gdańskiej i zakładach Wybrzeża. Żądania strajkujących wkrótce poszerzyły się o sprawy dotyczące wolności słowa i swobód obywatelskich oraz zarejestrowania niezależnych związków zawodowych. Szeroki zasięg akcji protestacyjnych zmusił czynniki rządowe do podjęcia rozmów, które zakończyły się ugodą, nazywaną Porozumieniami Sierpniowymi, podpisaną 31 sierpnia 1980 w Gdańsku (a ponadto w Szczecinie, Jastrzębiu Zdroju i Dąbrowie Górniczej).

  • Drukuj
  • E-mail

Pracownicy Huty Stalowa Wola w ten gorący czas nie pozostali bierni. 17 lipca akcję strajkową zapoczątkowali robotnicy wydziału Narzędziowni, do których kolejno przyłączały się załogi wydziałów mechanicznych i hutniczych. Prowadzony z różnym natężeniem protest zakończył się 23 lipca i skutkował zgodą dyrekcji na podwyżkę płac.

Po podpisaniu porozumień w Stoczni Gdańskiej, w HSW już 2 września, z inicjatywy pracowników Narzędziowni, zawiązał się dwunastoosobowy Założycielski Komitet Robotniczy, na czele którego stanęli Stanisław Krupka i Franciszek Chudzik. Z powodu braku reakcji zarządu na inicjatywy załogi, 9 września ogłoszono strajk, szybko zakończony, wobec podjęcia rozmów. 11 września przedstawiciele 24 wydziałów spotkali się z dyr. naczelnym Z. Malickim. W wyniku poczynionych uzgodnień następnego dnia ukonstytuował się Tymczasowy Komitet Założycielski KP HSW.

Wysłano delegatów na rozmowy do Gdańska. Na spotkaniu 17 września 1980 r., na którym podjęto decyzję o stworzeniu ogólnopolskiego związku, Stalową Wolę w Krajowej Komisji Porozumiewawczej reprezentował S. Krupka i on to znalazł się w gronie 45 członków założycieli NSZZ „Solidarność", podpisanych pod wnioskiem do warszawskiego sądu, o formalną rejestrację. Później został delegatem na I Krajowy Zjazd i członkiem Komisji Krajowej. 27 IX 1980 z inicjatywy HSW powstał stalowowolski MKZ „S"; zrzeszający ponad 30 zakładów. W styczniu 1981 S. Krupka stanął na czele Komisji Zakładowej HSW, a w kwietniu został przewodniczącym Zarządu Regionu „S" Ziemia Sandomierska, zaś na drugim zjeździe delegatów HSW na przewodniczącego zakładowego związku „S" wybrano Janusza Kotulskiego.

Ze względu na potęgę kombinatu związek zawodowy HSW od początku istnienia odgrywał wiodącą rolę w regionie i znaczącą w całym kraju. W połowie XI 1980 do „Solidarności" należało prawie 17 tys. osób (na ponad 20 tys. zatrudnionych).

„S" w HSW prowadziła działalność statutową; dbała o przepływ informacji, podejmowała działania interwencyjne i socjalne, brała udział w ogólnopolskich akcjach strajkowych. Zapraszała też na spotkania czołowych działaczy opozycji – w Stalowej Woli gościli Ryszard Bugaj, Andrzej Gwiazda czy Andrzej Wajda z Krystyną Zachwatowicz. Od początku wsparcia ludziom pracy udzielało środowisko osób gromadzących się wokół kościoła MBKP i jego ówczesnego proboszcza ks. E. Frankowskiego.

Jawną działalność związku przerwało wprowadzenie stanu wojennego 13 XIII 1981. Kilkudziesięciu pracowników HSW zostało internowanych. Pomimo to, szybko rozpoczęto działalność niejawną, tworząc podziemne struktury, w ramach których zbierano i kolportowano informacje, wspierano osoby represjonowane i rodziny internowanych.

Stalowowolska „Solidarność" odrodziła się i zorganizowany przez nią w 1988 r.strajk znacząco przyczynił się do zaistnienia przemian ustrojowych w kraju.

Ale to już zupełnie inna historia.

aktualności

Wzornictwo Lasowiaków w publikacji pokonferencyjnej pt. Wzory lasowiackie według Marii Kozłowej. ...

Muzeum Regionalne w Stalowej Woli finalizuje ważny projekt dotyczący kultury ludowej Lasowiaków w ...

Dzień Seniora w Galerii Karpińskiego (3.10)

Przyjaciele od serca, czyli Dziadkowie i Wnuki. Starsi przekazują mądrość życiową, młodsi pok ...

Lata 20., lata 30. na Rynku w Rozwadowie

W ostatni wrześniowy weekend zapraszamy wszystkich na Rynek rozwadowski, by wspólnie uczestniczyć ...

Nowa wystawa w Muzeum „Ballady o miejscach”

W niedzielę 29 września odbędzie się wernisaż ekspozycji będącej efektem piątej edycji Ogól ...

Pierwsza wystawa o księdzu profesorze Wilhelmie Gaju-Piotrowskim w stulecie jego urodzin

W stulecie urodzin ks. prof. Wilhelma Gaja-Piotrowskiego Muzeum przygotowało wystawę jubileuszową ...

Zaproszenie na wykład pt. „Maria i Witold Habdank-Kossowscy – wierni wartościom”

Uwaga! Chętnych do udziału w konkursie literackim zapraszamy na wykład Mariusza Potasza – Dyrek ...

Modna w stylu art déco

15.09.2024-16.02.2025, Wystawa Modna w stylu art déco, miejsce ekspozycji Galeria Mal ...

Składamy kondolencje

Naszej koleżance i współpracownicy Annie Garbacz składamy wyrazy współczucia z powodu śmierci ...

Konkurs literacki „Maria i Witold Habdank-Kossowscy – wierni wartościom”

Zapraszamy uczniów do udziału w konkursie literackim! Jeśli po wakacyjnym odpoczynku jesteś ...

Standardy Ochrony Małoletnich

Zarządzenie nr 27/2024 Dyrektora Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli z dnia 14 sierpnia 2024 r. ...

Uwaga! Muzeum zamknięte 15.08

Uprzejmie informujemy, że w czwartek 15 sierpnia Muzeum Regionalne w Stalowej Woli (ul. Sandomier ...

Wystawa stała w Zamku Lubomirskich ponownie dostępna!

Z radością informujemy, że nasza wystawa stała w Zamku Lubomirskich jest ponownie otwarta i goto ...

Wakacyjne zwiedzanie Muzeum COP z przewodnikiem

Zwiedzanie z przewodnikiem wystawy stałej w cenie biletu (od poniedziałku do piątku o godz. 13:00 ...

Rodzinna niedziela w Galerii Karpińskiego (11.08)

Karpiński też był kiedyś dzieckiem! Zapraszamy dzieci w wieku od 6 do 11 lat wraz z opi ...

80. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego

W niedzielę, 4 sierpnia 2024, Muzeum Centralnego Okręgu Przemysłowego z Fundacją Kedyw zapraszaj ...
Kontynuując przeglądanie tej strony, akceptujesz pliki cookies. Więcej na ten temat możesz dowiedzieć się w naszej Polityce prywatności.
Zaakceptuj