W Bibliotece WZ KUL w Stalowej Woli oglądać można kolekcję ekslibrisów ze zbiorów Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli. Dzięki przychylności Pani Dyrektor Lucyny Mizery zaprzyjaźnione od lat Muzeum Regionalne w Stalowej Woli udostępniło tę ciekawą kolekcję. W następnych miesiącach prezentować będziemy pozostałe fragmenty kolekcji. W październiku ekslibrisy o tematyce patriotycznej, a w listopadzie 2019 roku o tematyce religijnej. Następnie wystawimy wybrane plakaty ze zbiorów stalowowolskiego Muzeum Regionalnego.
Zapraszamy do Biblioteki na te ciekawe wydarzenie kulturalne.
Dr Joanna Kopacz
Kierownik Projektu
Biblioteka WZ KUL w Stalowej Woli
Kolekcja ekslibrisów Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli liczy około 300 sztuk. Większość z nich to dar ks. Wilhelma Gaja Piotrowskiego, uznanego regionalisty i badacza historii Rozwadowa. Niewielki zbiór ekslibrisów podarował do Muzeum również Janusz Ogiński, badacz regionu i dziennikarz.
Ekslibrisy pochodzą głównie z naszego regionu i można podzielić je na kilka kategorii: regionalne, religijne, solidarnościowe (patriotyczne). Wykonane są różnymi technikami graficznymi, przeważa cynkotypia ale jest też drzeworyt, linoryt czy miedzioryt. Wykonane są przez wielu znanych grafików, m.in. inż. Klemensa Raczka, Stanisława Popka, Stanisława Ibisa-Gratkowskiego, Stanisława Parę, Tomasza Romana Żurowskiego czy Wiktora Zbigniewa Langnera.
Posiadamy kolekcję ponad 60 ekslibrisów projektu Klemensa Raczka (ur. 1911 w Borku Wielkopolskim, zm. 2.07.2008 w Poznaniu), znanego bibliofila i twórcy ponad 670 exlibrisów. W zbiorach znajdują się też prace Stanisława "Ibisa" Gratkowskiego (ur. 7 maja 1923 w Rypinie, zm. 1988) – polskiego malarza, grafika i karykaturzysty, wieloletniego kierownika graficznego dwutygodnika "Karuzela".
Warto wspomnieć także o Tadeuszu Romanie Żurowskim (ur. 3.04.1908 w Zagórzu, zm. 26.08.1985 w Warszawie), który był znanym archeologiem, konserwatorem zabytków, grafikiem, kolekcjonerem i twórcą ekslibrisów. Wykonał 1038 ekslibrisów głównie o tematyce archeologicznej.
Magdalena Kołtunowicz
Kustosz muzealny - historyk sztuki
Dział Sztuki w Muzeum Regionalnym w Stalowej Woli
Ekslibis (łac. Ex libris – „z książek”) pis.: ekslibris, a na znaku napis ex libris – to znak własnościowy książki, wykonany w technice graficznej (drzeworyt, miedzioryt, akwaforta, litografia). Zawiera imię i nazwisko lub inicjały właściciela. Zwykle jest to mała, zadrukowana karteczka, przyklejona do wewnętrznej strony okładki. Ekslibris podnosi walory artystyczne książki.
Ekslibris ma wielowiekową tradycję, sięgającą starożytnego Egiptu. Były to fajansowe tabliczki z imieniem faraona, przymocowane do papirusowych zwojów. Od średniowiecza znakiem własnościowym był herb właściciela. W pierwszej połowie XVI wieku pojawił się ekslibris drukowany.
Najstarszy polski księgoznak jest drzeworytem z 1516 r. Współcześnie zbieranie ekslibrisów jest jedną z dziedzin kolekcjonerstwa. Kolekcje są wystawiane w galeriach i funkcjonują na rynku sztuki podobnie jak inne gatunki plastyczne. Gromadzeniem ekslibrisów zajmuje się wiele bibliotek. Najbogatszy zbiór, liczący ponad 200 tys. egz. posiada Biblioteka Muzeum Brytyjskiego w Londynie.
Znany bibliofil Marian J. Wojciechowski pisze:
„Ekslibris jest najwłaściwszym i najszlachetniejszym sposobem oznaczenia własności książki, gdyż jako miniaturowe dzieło sztuki budzi uczucia estetyczne, będąc jednocześnie dowodem kultury jej właściciela. Istota ekslibrisu związana jest więc z umiłowaniem książki, z poziomem kulturalnym człowieka i podkreśla więź istniejącą między książką a jej właścicielem, którego imię i nazwisko widnieją na znaku graficznym”.
oprac. Iwona Gonkowska
Kustosz biblioteczny
Biblioteka WZ KUL w Stalowej Woli
Zapowiedz wystawy w TVK Stella: